Khái niệm "Chuyển đổi số" (Digital transformation) mô tả việc ứng dụng công nghệ vào các khía cạnh của doanh nghiệp làm thay đổi cách thức một doanh nghiệp hoạt động, tối ưu hóa hiệu suất làm việc và mang lại giá trị cho khách hàng. Chuyển đổi số trong ngành du lịch là sự chuyển dịch từ mô hình kinh doanh truyền thống sang tập trung vào khách hàng theo mô hình chuỗi giá trị số (Digital value chain) dựa trên dữ liệu.

Du lịch chuyển đổi số được coi là hướng đi phù hợp với bối cảnh hiện tại.Tình hình dịch Covid-19 còn diễn biến phức tạp trên thế giới, đòi hỏi ngành du lịch phải chủ động thích ứng để phục hồi và tìm con đường phát triển bền vững hơn trong bối cảnh bình thường mới. Sự chủ động, sáng tạo, tiếp cận công nghệ mới, chuyển đổi cách thức hoạt động và phát triển các sản phẩm, dịch vụ mới sẽ giúp ngành du lịch vượt qua được khó khăn, tận dụng cơ hội chuyển đổi số một cách hiệu quả.

Triển khai Quyết định số 1671/QĐ-TTg ngày 30-11-2018 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án tổng thể ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực du lịch giai đoạn 2018 - 2020, định hướng đến năm 2025, Tổng cục Du lịch đã xây dựng nền tảng số đa dạng tích hợp nhiều tính năng thiết yếu dành cho cả cơ quan quản lý nhà nước, các doanh nghiệp lữ hành, hướng dẫn viên du lịch và khách du lịch.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Kế hoạch số 3228/KH-BVHTTDL ngày 07 tháng 09 năm 2021 về Triển khai các chính sách kích cầu, phục hồi hoạt động du lịch, lữ hành trong đó nhấn mạnh đẩy mạnh quá trình chuyển đổi số trong ngành du lịch. Phát triển hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về du lịch; hình thành hệ thống thông tin số về khu du lịch, điểm du lịch, cơ sở dịch vụ du lịch. Hỗ trợ ứng dụng công nghệ thông tin đảm bảo du lịch an toàn đối với điểm đến, cơ sở cung ứng dịch vụ và khách du lịch: nâng cao ứng dụng “Du lịch Việt Nam an toàn”, hệ thống đăng ký và khai báo an toàn www.safe.tourism.com.vn, xây dựng hệ thống chứng nhận số tiêm chủng vắn xin www.travelpass.tourism.vn để phục vụ khách quốc tế khi điều kiện cho phép.

Các nội dung chuyển đổi số ở Việt Nam nói chung và ứng dụng đối với ngành du lịch Phú Thọ nói riêng bao gồm: Phát triển sinh thái du lịch thông minh, các ứng dụng di động tiện lợi hỗ trợ khách du lịch; hỗ trợ doanh nghiệp du lịch kết nối, giới thiệu, bán sản phẩm thuận lợi hơn trên môi trường mạng; nâng cao hiệu quả các hoạt động marketing số; ứng dụng công nghệ thực tế ảo, thực tế tăng cường và các công nghệ tiên tiến khác nhằm tăng giá trị và sức hấp dẫn của điểm đến, sản phẩm, dịch vụ du lịch. Cụ thể đó là: Thu thập dữ liệu về sản phẩm, khách hàng, địa điểm; chuyển các dữ liệu này thành các hiểu biết sâu sắc; chuyển các hiểu biết đó thành các hành động cụ thể; các giải pháp công nghệ.

Cùng với du lịch cả nước thực hiện đồng bộ nhiệm vụ chuyển đổi số trong ngành du lịch, Du lịch Phú Thọ đã tích cực nghiên cứu từng bước  chuyển đổi số phù hợp với tình hình phát triển du lịch tại địa phương, với nền tảng áp dụng công nghệ hiện có trong phát triển du lịch. Phát triển hoạt động ngành du lịch Phú Thọ với các giải pháp công nghệ hiện nay đang sử dụng: Ứng dụng mobile trên điện thoại di động thông minh cho phép khách hàng có thể khai thác thông tin về du lịch Phú Thọ, thực hiện các thao tác giao dịch và tích hợp nhiều tiện ích khác. Với thiết bị điện thoại di động khách có thể đặt dịch vụ, tìm kiếm thông tin địa điểm tham quan ở Phú Thọ, chọn hướng dẫn viên, chức năng định vị , chỉ đường tạo thuận tiện cho du khách tham quan du lịch Phú Thọ.

Tập trung xây dựng cơ sở dữ liệu du lịch đồng bộ, chính xác, đầy đủ để tích hợp trên các trang dữ liệu mạng công nghệ như hoạt động website, youtube, zalo...quảng bá đến các thị trường khách du lịch mục tiêu mang lại hiệu quả cao. Với các ứng dụng công nghệ thông tin du lịch và các nền tảng công nghệ hiện có, Du lịch Phú Thọ sẽ tăng cường triển khai tích hợp giải pháp thanh toán điện tử, đặt giữ chỗ dịch vụ du lịch; tra cứu thông tin du lịch bằng quét mã QR Code tại các khu điểm du lịch; ứng dụng công nghệ thực tế ảo trải nghiệm du lịch để tăng cường tương tác hấp dẫn khách du lịch.

Đặc biệt sử dụng tương tác Chatbots ngày càng phổ biến trên trang web của các doanh nghiệp du lịch, có thể trả lời nhiều loại yêu cầu khác nhau của khách du lịch. Hiện nay trang website www.dulichphutho.com.vn của Trung tâm Thông tin Xúc tiến Du lịch tỉnh Phú Thọ cũng đã bổ sung tính năng này giúp du khách có thể tìm hiểu thông tin trực tiếp và nhanh nhất.

Tại thành phố Việt Trì- điểm đến cội nguồn dân tộc cũng thực hiện nâng cấp bản đồ số Web Gif thành Cổng thông tin du lịch thành phố Việt Trì tích hợp dữ liệu hình ảnh 360°, clip minh họa và có thuyết minh tiếng Anh và tiếng Việt. Đồng thời tổ chức mô hình Sổ tay du lịch điện tử nhằm ứng dụng hiệu quả công nghệ thông tin trong tuyên truyền, quảng bá du lịch thành phố Việt Trì. Sổ tay du lịch điện tử được thiết lập trên nền tảng công nghệ - tạo mã QR code cho các di tích, điểm đến để du khách dễ dàng truy cập, liên kết đến các Website cung ứng dịch vụ dành cho khách du lịch.

Hiện nay trong tình hình dịch Covid-19, ngành Du lịch Phú Thọ đã triển khai các ứng dụng du lịch an toàn do Tổng Cục Du lịch thực hiện trên toàn quốc. Tải ứng dụng Du lịch Việt Nam an toàn tại các khu, điểm du lịch, nhà hàng, khách sạn giúp du khách đánh giá mức độ an toàn. Tính năng nổi bật của ứng dụng là khách du lịch có thể truy cập bản đồ số để tra cứu mức độ an toàn của điểm đến. Từ đó xây dựng hành trình du lịch an toàn, thân thiện. Hiện nay ứng dụng “Du lịch Việt Nam an toàn” đã chính thức tích hợp tính năng “Tờ khai y tế” theo quy định của Bộ Y tế.

Quét mã QR tờ khai y tế của Khách sạn Sài Gòn- Phú Thọ(Ảnh: Trần Thanh Sơn)

Tính năng này tạo thuận lợi cho người ứng dụng du lịch Việt Nam an toàn có thể thực hiện việc khai báo y tế theo quy định mà không phải chuyển sang nền tảng khác, góp phần bảo đảm an toàn cho du khách và các cơ quan chức năng kiểm soát, chống dịch hiệu quả.

Các doanh nghiệp du lịch tỉnh Phú Thọ sau khi đăng ký thành công trên hệ thống http://safe.tourism.com.vn, các cơ sở này được cấp mã QR để dán vào những nơi dễ quan sát như quầy lễ tân, cửa ra vào. Du khách sử dụng điện thoại có cài đặt ứng dụng “Du lịch Việt Nam an toàn” chỉ cần quét mã QR để kiểm tra xem cơ sở đó đã đăng ký tiêu chuẩn an toàn với cơ quan quản lý nhà nước hay chưa, và trong triển khai có thực hiện đầy đủ các tiêu chí hay không. Tính năng này đang được các doanh nghiệp du lịch tại tỉnh Phú Thọ và du khách đánh giá cao về hiệu quả sử dụng.  

Quét mã QR kiểm tra tiêu chuẩn an toàn tại khách sạn Sài Gòn Phú Thọ (Ảnh: Trần Thanh Sơn)

Trong bối cảnh các doanh nghiệp ở Phú Thọ cũng phải cắt giảm nhân sự, chuyển đổi số giúp doanh nghiệp có thể tiếp tục vận hành bằng số lượng nhân lực ít ỏi, chi phí con người giảm xuống nhưng hiệu quả lại tăng lên. Vậy có nghĩa là, khi thực hiện chuyển đổi số, các doanh nghiệp du lịch sẽ có thể tiếp cận tới nhiều khách hàng hơn, chăm sóc khách hàng tối đa hơn, giảm chi phí và đồng thời tăng hiệu quả kinh doanh.

Chuyển đổi số trong ngành Du lịch Phú Thọ cũng gặp phải những thách thức liên quan đến hạ tầng công nghệ, trình độ nhân lực, sản phẩm còn độc lập, phân tán, quy mô chưa đủ lớn dẫn đến sức ảnh hưởng chưa cao. Do vậy, quá trình chuyển đổi số du lịch tại tỉnh Phú Thọ đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, toàn ngành Du lịch cũng như sự cố gắng, nỗ lực từ phía doanh nghiệp, tổ chức và chính quyền các địa phương. Chuyển đổi số không chỉ về mặt công nghệ, mà còn là chuyển đổi cả cách quản lý, phương thức tiếp cận, xúc tiến, quảng bá... Điều này đòi hỏi sự đổi mới trong cả tư duy lẫn hành động từ cơ quan quản lý đến các doanh nghiệp. Các địa phương trong tỉnh, các khu điểm du lịch cần tăng cường tuyên truyền, hướng dẫn cụ thể chi tiết tới các đơn vị, doanh nghiệp để tạo hiệu quả tốt hơn.

Chuyển đổi số du lịch vừa là yêu cầu, vừa là giải pháp đột phá để tạo thuận lợi thu hút khách du lịch và nâng cao năng lực cạnh tranh. Du lịch Phú Thọ cùng với du lịch cả nước sẽ thực hiện đồng bộ các giải pháp chuyển đổi giúp sớm phục hồi, vượt qua khó khăn khắc phục ảnh hưởng của đại dịch covid-19, đẩy mạnh phát triển ngành kinh tế du lịch.